Konum: Sivas'ın güneydoğusunda,Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Fırat bölümü'nün İç Anadolu sınırına yakın kesminde,denizden 1250 mt. yükseklikte,Fırat nehrinin kollarından biri olan Çlatı ırmağı ile birleşen derenin vadi tabanında ve yamaçlarında yer alır.Şehrin ilk kurulduğu yer ise;kuzeydoğu kısmında,Çaltı vadisine çok dik yamaçlarla inen bir tepe üzerin- de bulunan kale civarı ve etekleridir..

 

Tarihçe:Eski Yunan kaynaklarında Apblike,Bizans kaynaklarında Tephrice şeklindekaydedi- len Divriği,Arap kaynaklarında eski kullanılışına yakın olarak Abrik veya Ebrik şeklinde geçer.XV. yy. Osmanlı kaynakları Divrik veya bugünkü kullanılışına yakın bir şekilde Divrigi tarzında yazarlar.XVII. yy. dan itibaren bu sonuncusu tercih edilerek yerleşmiş ve bu güne ulaşmıştır.Şehrin;ne zaman,kimler tarafından kurulduğu bilinmemektedir.Divriği yöresinin Türkler tarafından fethedildiği tarih belli değildir.Ancak Malazgirt zaferinden sonra yukarı Fırat ve Çaltı nehirleri vadilerinin Mengücek Gazi'ye verildiği,onunda Erzincan,Kemah, Divriği ve Şebinkarahisar yörelerine hakim olduğu bilinmektedir.Mengücek hakimiyetinden itibaren Türk iskanına sahne olan ve Oğuzlar'ın Salur boyunun yerleştiği Divriği'nin XVI.yy. lın ilk çeyreğinde yaklaşık 3700 civarında nüfusu vardı.Müslüman hane sayısı 498 olup; toplam hane sayısına oranı %70 'e ulaşıyordu.Şehirde bu sırada farklı etnik gruplar olarak sadece Ermeniler bulunmaktaydı.

 

Kültürel Özellikleri: Divriği tarihi eserler yönünden zengin bir yöredir.Bilhassa 1180-1277 yılları arasında Türk-İslam sanatının önemli mimari eserlerini veren Mengücekoğulları'nın hakimiyeti sırasında bir çok eser meydana getirilmiştir.Divriği Kalesi'nde günümüzde dikkati çeken tek kalıntı;kare planlı atış kulesidir.Dik yamaçlı bir tepe üzerinde dörtgen biçinde dört kapılı kesme taştan yapılan kale XIII. yy.'la Mengücek dönemine aittir.Kale Camii'nin taç kapı kemerinin üstündeki iki satırlık çiçekli kitabesinde buranın 1181'de Mengücekoğlu Seyfeddin Şehinşah b. Süleyman tarafından yaptırıldığı yazılıdır.Başka bir kitabede de mimarın; Meragalı Hasan b. Firuz olduğu kayıtlıdır.Divriği'nin önemli eseri olan Divriği Ulucami ve Darüşşifası,1228 de Şehinşah'ın torunu Ahmed Şah ve eşi Adil Melike Turhan tarafından bir külliye olarak yaptırılmıştır.Mimarı Ahlat'lı Hürrem Şah olup;abanoz minberi 1241 tarihlidir.Yapı;erken dönem taş işçiliğinin önemli örneklerindendir.

Evler: Yüz,yüzelli yıl önce yapılmış olan evlerin duvarları ana kuzu denilen kerpiçlerle (70-80 cm) örülmüştür.Çoğu tek katlı toprak damlıdır.Tek katlı evlerin bölümleri az farkla birbirine benzerler.Gerek tek katlı,gerek iki katlı evlerin yapımlarında duvarların kalın,kapıların sağlam olup,pencerelerinin soğuk geçirmemesi için itina gösterilmiştir.Genellikle bütün evlerin giriş kapıları kanatlı denilen iki kapıdan oluşmuştur.Giriş kapısına dışkapı denir.Demir veya tunç'tan güzel tokmakları vardır.Bu tokmaklar zil yerine kullanılır.Kapıların arka kısmında kilit ve sürgüler mevcuttur.Dışkapı avlu denilen bir boşluğa açılır.Avlunun yola bakan tarafındaki bölümüne "Selamlık",iç kısmındakine'de "Haremlik" denilir.Erkekler ve erkek misafirler selamlıkta ağırlanır.Haremlik tarafının önündeki boşluğa "Ayaz" denir.Ayaz'ı bahçeden ayıran ve "Cağ" adı verilen;kavak,çam veya ardıç dallarından yapılmış parmaklıklar mevcuttur.Yaz günleri özellikle akşamları bu ayaza bakan ve "Örtme" denilen yerde oturulur.

Ev bölümleri: Sahandışı,kanatlı kapı,at örtmesi,yolgeçti,ayaz,cağ,ayakcak,ayakcakbaşı,eyvan,divanhane,örtme,yaz odası,kışodası,tohane(toyhane),suluk,kürsübaşı,yükdolabı,çarh,aşağıseki,yukarıseki,ocaklık,ün,kilar,kirevet,pisikdelüğü,anbar,dış ocaklık,tandırbaşı,küyle deliği,ahur,danalık,pin,samanlık,yüznumara,odunluk,kömürlük,harh,hakuga,kuyu.

Ev ve Sergi Gereçleri: Halı,kilim,Seccade,yuvalama,yastık,köşe minderi,kürsü yorganı,marhama bohçası,iplik çıhını,yamalıkçıhını,buhardanlık,şamdan,mummakası,legen,ibrik,sobagazanı,gugum,çaydanlık,peşkirsinisi,lenger,aşlegeni, kuzulengeri,kapaklısahan,kuşhane,mahledur,çömçe,maşafa,saplıtas,hoşovtası,barhaç,kazan,gasnak,halbur,tepür,sarat, timinnegi,dibek,debbe,havan,kahvedeğirmeni,sofrabezi,hegbe,cecim,maşa,sahsı,dutak,tehne,çuvaldız,ağızbağı,astar,yundu barhacı,pisik çanağı,küp,ohlovu,ahdarağaç,gelberi,mangal